Gracz w szkole – Profesjonalista w pracy

Jakie jest nasze podejście do osób (dzieci) grających w gry komputerowe?
Gry komputerowe to samo zło. Przyczyniają się do depresji, wzrostu agresji, powodują problemy ze snem, zaburzenia koncentracji i wiele innych. Przeglądając internet można przeczytać,  że długotrwałe granie przez dzieci w gry prowadzi do izolacji społecznej, przyczynia się do wzrostu otyłości i promuje przemoc. Takie opinie od dawna towarzyszą grom komputerowym. Pojawiają się także takie tematy jak uzależnienia od gier, a nawet kliniczne przypadki wycieńczenia organizmu, odwodnienia oraz anemii.  Tu chciałbym paradoksalnie wskazać, że czytanie książek przez 5 godzin dziennie, może powodować podobne efekty jak te opisane powyżej.  Dodatkowo istnieją wyniki badań oraz ogólne przeświadczenie, że ludzie słuchający muzyki rap lub ciężkiego rocka, mają skłonności do agresji lub depresji, do zachowań przestępczych oraz nadużywania substancji. Ale zupełnie nie o tym jest ten artykuł.

A czy granie w gry komputerowe ma jakieś plusy?

Może na początek pomińmy gry komputerowe. Wiadomym jest to, że wychowanie fizyczne dzieci a także gry i zabawy wpływają pozytywnie na ich rozwój. Dzięki nim rozwijają się wszystkie cechy motoryki, takie jak: siła, szybkość, zręczność, wytrzymałość oraz umiejętności ruchowe potrzebne w codziennym życiu. Podczas gier i zabaw dzieci wspólnie angażują się, przeżywają duże emocje co wspomaga poczucie radości i zadowolenia. Rozwijają umiejętności, samodzielność, kreatywność. Jednym słowem elementy te kształtują dorosłego człowieka, jego umiejętności a także jego sprawność.

I to nie jest wiedza, która wykształtowała się w ostatnich latach. Benjamin Franklin w swojej rozprawie Moralność gry szachowej (wydanej w 1779 r.) zwracał uwagę, że gra w szachy to nie tylko dobrze spędzone wolne chwile. Gra w szachy także ma właściwości kształcące charakter takie jak: wyrabianie zdolności planowania i przewidywania, poczucie odwagi, przezorność, ostrożność a także poczucie odpowiedzialności za własne decyzje.

Podobnie jest z grami komputerowymi.

Badania psychologów nad tym tematem zaczęły się tak naprawdę kilka lat temu i trwają nadal. Na początku badania te skupiały się na negatywnym wpływie gier komputerowych, ich potencjalnym wpływie na szkody w życiu człowieka związane z rozwojem agresji, uzależnień i depresji. Jednak naukowcy doszli do wniosku, że potrzebna jest bardziej zrównoważona perspektywa wpływu gier komputerowych i zaczęli doszukiwać się pozytywów w tym, jak różnego typu gry komputerowe wpływają na rozwój człowieka.

Na początku warto zastanowić się czym jest gra komputerowa. W odróżnieniu od obcowania z książkami lub filmami, podczas którego użytkownik nie może brać czynnego udziału w fabule, najistotniejszą cechą gier komputerowych jest ich interaktywność. Są one przeznaczone dla graczy, aktywnie angażują ich w swoich systemach i reagują na zachowania oraz czynności wykonywane przez graczy.

W badaniach tych, kiedy jest mowa o „graczach”, przyjęte zostało, że są to osoby, które regularnie grają w gry komputerowe, więcej niż jedną godzinę dziennie.

W gry komputerowe można grać samotnie, z innymi fizycznie obecnymi graczami lub z tysiącami innych graczy dostępnymi online. Można grać wspólnie w jednej drużynie lub konkurencyjnie – przeciwko sobie. Gry są odtwarzane na różnych urządzeniach od konsol (np Nintendo, Xbox, Playstation) do komputerów i coraz częściej na telefonach komórkowych.

Krótko o tym, co napisała kiedyś prasa amerykańska

W roku 2012 Entertainment Software Association (ESA) wskazywało m.in. na gry typu World of Warcraft do której logowało się regularnie 12 milionów użytkowników by walczyć z przeciwnikami w ciągle zmieniającym się świecie,.StarCraft 2, w którym miliony użytkowników grało w złożoną strategię polegającą na pozyskiwaniu zasobów i gromadzeniu wojsk oraz budowaniu zabezpieczeń. The Sims 3, w której  w wirtualnym świecie trzeba było uczyć się nowych umiejętności, zdobyć stałą pracę i rozwijać złożone relacje. Wreszcie Minecraft, w którym miliony graczy za pomocą klocków i innych tego typu elementów budowało własne unikalne struktury, budynki i mechanizmy, dzieląc się swoimi kreacjami z innymi w ogromnym wirtualnym świecie.

Więcej pozytywnych aspektów gier komputerowych

Wyniki badań wskazują na przykład, że gry typu „Strzelanki” powodują wyćwiczenie takich umiejętności jak alokacja uwagi, bardzo efektywne i szybkie odfiltrowywanie nieistotnych informacji, spostrzegawczość i umiejętność wychwycenia najmniejszych detali. Dodatkowo gry tego typu rozszerzają umiejętności orientacji przestrzennej. Częste treningi (czyli granie) powoduje poprawę wydajności umiejętności poznawczych. Prawdopodobnie związane jest to  z poruszaniem się w przestrzeni 3D, która jest bogata w efekty wizualne, a także tempem akcji, które powoduje konieczność podejmowania decyzji w ułamku sekundy.

Gracze w trakcie gry odkrywają i zapamiętują skomplikowane sekwencje w grach akcji, uczą się rozwiązywania problemów. Gry dostarczają bardzo mało informacji o tym jak należy rozwiązywać problemy w grze. Dzięki temu gracze mają niemal pustą paletę rozwiązań do odkrywania w oparciu o dotychczasowe umiejętności i intuicję. Powoduje to też czasem, że niektórzy dochodzą do rozwiązania problemu metodą prób i błędów, czyli niczym naukowcy zbierają dowody, testują i eksperymentują. Wiąże się to także z koniecznością poświęcenia czasu na zebranie informacji, ocenienia różnic, sformułowania planu działania i ewentualnie rozważenia zmiany strategii lub celu przed przejściem dalej. Gry wspierają zdolność do elastycznej i sprawnej weryfikacji obecnej sytuacji.

Wiedza czerpana z gier i przedmioty ścisłe

Podczas grania można poznać zasady fizyki lub chemii w praktyce. Na przykład trajektorię lotu pocisku, czy wpływ wiatru na tor lotu kuli. Sprawni gracze mogą opanować takie umiejętności, które są porównywalne do umiejętności żołnierza po wielu latach ćwiczeń. Można poznać, które materiały są łatwo palne, jak reagują z ogniem oraz jakie są możliwości jego ugaszenia. Gry logiczne wręcz wymagają czasem rozszerzonej wiedzy z tego obszaru, wykorzystując tematy związane z prądem, dźwigniami, budowaniem, czy niszczeniem konstrukcji itd.

Wśród graczy zauważa się też wyższy poziom zaangażowania w czynności, które wykonują. Gracze w przypadku ciężkich warunków, problemów trudnych do rozwiązania, nie rezygnują, tylko próbują znaleźć rozwiązanie do skutku. Te porażki nie prowadzą do frustracji, a w ręcz przeciwnie stanowią istotną lekcję wytrwałości. Często przechodząc dalej w grze i rozwiązując coraz to trudniejsze łamigłówki, wbrew pozorom rozwijają swoją inteligencję.

Niektóre gry rozwijają umiejętności społeczne.

W przypadku gdy w ramach jednej gry można wybrać jedną z kilku postaci, która posiada różne cechy i umiejętności, a przez to wybierając taką postać należy płynnie dostosować się do unikalnych dla danej postaci celów społecznych i emocjonalnych.

W tej chwili przeciętny gracz nie jest społecznie odizolowany od świata. Wręcz przeciwnie, znaczna większość graczy gra w gry z przyjacielem lub za pomocą internetu z dowolną liczbą innych graczy online. Budują w ten sposób społeczności, zakładają grupy, gildie, dyskutują, zgłaszają się do grup, przechodzą rozmowy rekrutacyjne niemal jak podczas rozmowy o pracę. Umieją zbudować zespół, współpracować w nim i poprowadzić go do uzyskania sukcesu będąc w pełni świadomym swojego zespołu jako całości, zachowując jednocześnie lojalność wobec grupy.

Inne aspekty

Gry strategiczne uczą jak kalkulować swoje zasoby z wykorzystywaniem wielu przeliczników. Przeliczniki te powodują, że np. ataki na armię przeciwnika nie są przypadkiem, ale dokładnie wykalkulowaną wartością wynikającą ze skomplikowanych algorytmów. Niektóre gry absorbują graczy na wiele miesięcy a czasem i lat, podczas których budują swoją postać, pnąc się w rankingach na pierwsze miejsce.

Symulatory, np. lotów powodują zapoznanie się z technikami latania, z rozwiązaniami technicznymi przeniesionymi do gier często wprost z prawdziwych maszyn. Podobnie z symulatorami wszystkich innych maszyn czy pojazdów dostępnych dla przeciętnych graczy. Doświadczenie takie zdobyte po kilkuset czy kilu tysiącach godzin grania jest nie do ocenienia.

Podczas grania w gry, gracze uczą się obsługi programów, konfigurowania połączeń, instalowania dodatków. Mają wyćwiczone umiejętności poruszania się w internecie w celu poszukiwania rozwiązań, tipsów & tricków. Często wykorzystują zaawansowane skrypty w celu zautomatyzowania gier.

Wyćwiczeni gracze są w stanie skupić się jednocześnie na dziewięciu niezależnie poruszających się po ekranie punktach. Przeciętna osoba nie grająca w gry, potrafi skupić się jedynie na czterech. Cecha ta powoduje, że doświadczony gracz jest świetnym materiałem na przykład na pracownika kontroli lotów.

Jak widać, są pozytywne aspekty wynikające z grania w gry komputerowe. Gry kształtują wiele cech przydatnych, a czasem wręcz niezbędnych prawdziwemu profesjonaliście w pracy. Być może niedługo uzyskana pozycja w rankingu lub udokumentowana odpowiednia ilość godzin spędzonych przy danej grze, będzie stanowiła jeden z warunków wskazywanych w ofercie pracy przez pracodawców.

Artykuł powstał na bazie własnych obserwacji, informacji znalezionych w sieci, a także na podstawie opracowania The Benefits of Playing Video Games napisanego w Behavioural Science Institute w Holenderskim Radboud University Nijmegen pod redakcją Isabela Granic, Adam Lobel, Rutger C.M.E. Engels